Αποφάσισα να μιλήσω για την ψυχική ασθένεια μέσα από την άποψη που διαμόρφωσα δουλεύοντας ως Ψυχολόγος της Κοινοτικής Ψυχιατρικής Φροντίδας της ΑμΚΕ ΙΑΣΙΣ. Όντας, όπως όλοι οι επαγγελματίες Ψυχικής Υγείας στην πρώτη γραμμή, μου γεννάται ένα ερώτημα: «Πόσο ξεχωριστή είναι η αίσθηση του να βιώνεις ευγνωμοσύνη για τη ζωή και τη δουλειά σου, ακόμα και όταν εσύ ο ίδιος βρίσκεσαι στις «μαύρες» σου;».
Μεταφέροντας την εμπειρία μου, θα αναλύσω ταυτόχρονα το στίγμα της ψυχικής ασθένειας, το οποίο οι περισσότεροι αγνοούν βιώνοντας μόνο αρνητικά συναισθήματα και «απέχθεια» για τους Ψυχικά ασθενείς.
Θα ξεκινήσω με κάποια βιώματα βασισμένα στην καθημερινότητά και στο επάγγελμα μου. Ένα επάγγελμα- ευλογία για μένα, το οποίο μου δίνει τη δυνατότητα να δω τον κόσμο μέσα από εκατοντάδες μάτια – μάτια κρυμμένων ηρώων που ζουν ανάμεσά μας-, να συνδεθώ με τους ανθρώπους αυτούς, οι οποίοι στο πρόσωπο ενός επαγγελματία Ψυχικής Υγείας βλέπουν τη σανίδα σωτηρίας τους. Αυτή η σκέψη και μόνο είναι ικανή να γεμίσει τη μέρα σου και να σε βοηθήσει να αντλήσεις κουράγιο από μέσα σου τη στιγμή που νομίζεις ότι δεν υπάρχει άλλο. Κάθε συνεδρία και μια ξεχωριστή κατάθεση ψυχής για θεραπευτή και θεραπευόμενο.
Ποιος όμως έχει ενδιαφερθεί για το τι είναι πραγματικά η ψυχική ασθένεια; Ποιος βλέπει πίσω από το παραλήρημα ενός σχιζοφρενή, πίσω από την παραίτηση ενός καταθλιπτικού; Ποιος κατανοεί πόσα μπορεί να κρύβει το χαμόγελο ενός ανθρώπου με ψυχική ασθένεια; Ποιος νους μπορεί να συλλάβει τη ματαίωση και την ταλαιπωρία που υφίσταται η οικογένεια ενός τέτοιου ανθρώπου προκειμένου να τον στηρίξει και να συνεχίσει τη «ζωή»; Είναι ερωτήματα που γεννήθηκαν δουλεύοντας με αυτόν τον πληθυσμό. Βουτώντας όλο και βαθύτερα στην άβυσσο της ανθρώπινης ψυχής, κάθε μέρα μου είναι ξεχωριστή. Επισκέπτοντας τα σπίτια τους καθημερινά, λαμβάνω μια γεύση κάθε συναισθήματος εκ των έσω, κάθε στιγμής διαύγειας και κάθε «Γολγοθά» αυτών των ανθρώπων. Ένα ανατριχιαστικό συναίσθημα συμπόνιας και ενσυναίσθησης που ο κάθε άνθρωπος θα έπρεπε να βιώσει είναι πλέον καθημερινότητα.
Όμως ζούμε σε μια κοινωνία όπου είμαστε κατατροπωμένοι από την άγνοια και συνεπώς από τον φόβο και τον στιγματισμό της Ψυχικής Νόσου.
Προκαταλήψεις, στερεότυπα και αποξένωση έρχονται να πάρουν την θέση της συμπόνιας, της ενσυναίσθησης και της αλληλοϋποστήριξης. Σε μια ήδη αποξενωμένη κοινωνία αφήνουμε στο περιθώριο τους «μη κανονικούς», αναζητώντας αδιάκοπα την κανονικότητα (λες και εμείς είμαστε «κανονικοί»), και το μοντέρνο lifestyle το οποίο όσο το πλησιάζουμε τόσο απομακρύνεται. Άτομα που δεν μπορούν λοιπόν να ζήσουν αυτήν την «κανονικότητα» μπαίνουν στο περιθώριο των φτωχών συναισθημάτων μας λες και θα μας κόστιζε λίγη ευγένεια προς το πρόσωπό τους…..
Κάτι το οποίο όμως προσπερνάμε είναι ότι ο καθένας από εμάς είναι εν δυνάμει ψυχικά πάσχων καθώς οι ασθένειες αυτές δεν κάνουν διακρίσεις. Δεν τις νοιάζει αν είσαι μητέρα στο σπίτι, νέος φοιτητής, επιτυχημένος καριερίστας. Καραδοκούν …και το μόνο που θα ήθελες αν σου τύχαινε είναι άπλα να μην στιγματιστείς! Έρευνες έχουν δείξει ότι περίπου 1 στους 4 ανθρώπους σε όλο τον κόσμο θα βιώσει πρόβλημα ψυχικής υγείας σε κάποια στιγμή στη ζωή του. Είναι πολύ πιθανό κάποιος που γνωρίζετε να υποφέρει από μία ψυχολογική διαταραχή. Είναι πολύ πιθανό εσείς να βρεθείτε σε αυτή τη θέση . Ας μπούμε λοιπόν όλοι «στα παπούτσια του άλλου» και ας δώσουμε ένα μέρος ευγενούς συναισθήματος και υποστήριξης σε αυτά τα άτομα με την πρώτη ευκαιρία αντάμωσης.
Και το βασικότερο ας ακούσουμε πριν κρίνουμε!
Παραδείση Αναστασία, Ψυχολόγος (ΒSc, MSc) της Κοινοτικής Ψυχιατρικής Φροντίδας Κατ’οίκον της ΑμΚΕ ΙΑΣΙΣ.