«Αναγνωρίζοντας τα προειδοποιητικά σημάδια της διπολικής διαταραχής: Συμβουλές και πρακτικές προσεγγίσεις για τους φροντιστές των ατόμων με διπολική διαταραχή»
.
Η αντιμετώπιση των σκαμπανεβασμάτων της διπολικής διαταραχής μπορεί να είναι δύσκολη- και όχι μόνο για το άτομο με την ασθένεια. Η διάθεση και η συμπεριφορά ενός ατόμου με διπολική διαταραχή επηρεάζουν τους πάντες γύρω – ιδιαίτερα τα μέλη της οικογένειας και τους στενούς φίλους. Μπορεί να ασκήσει πίεση ανάμεσα στις σχέσεις και να διαταράξει όλες τις πτυχές της οικογενειακής ζωής.
.
Κατά τη διάρκεια ενός μανιακού επεισοδίου, μπορεί να χρειαστεί να αντιμετωπίσετε απερίσκεπτες συμπεριφορές, εξωφρενικές απαιτήσεις, εκρηκτικά ξεσπάσματα και ανεύθυνες αποφάσεις. Και μόλις περάσει ο ανεμοστρόβιλος της μανίας, αυτό που μένει είναι να αντιμετωπίσετε τις συνέπειες. Κατά τη διάρκεια των επεισοδίων κατάθλιψης, μπορεί να χρειαστεί να «κρατήσετε το σχοινί» για ένα αγαπημένο σας πρόσωπο που δεν έχει την ενέργεια να ανταποκριθεί στις ευθύνες στο σπίτι ή στη δουλειά.
.
Τα καλά νέα είναι ότι τα περισσότερα άτομα με διπολική διαταραχή μπορούν να σταθεροποιήσουν τη διάθεσή τους με την κατάλληλη θεραπεία, φαρμακευτική αγωγή και υποστήριξη. Η υπομονή, η αγάπη και η κατανόησή σας μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στη θεραπεία και την ανάρρωση του αγαπημένου σας προσώπου. Συχνά, μόνο το να έχεις κάποιον να μιλήσεις μπορεί να κάνει τη διαφορά στην προοπτική και στα κίνητρά του.
.
Ωστόσο, η φροντίδα ενός ατόμου με διπολική διαταραχή μπορεί επίσης να είναι επιβλαβής εάν παραμελείτε τις δικές σας ανάγκες, επομένως είναι σημαντικό να βρείτε μια ισορροπία μεταξύ της υποστήριξης του αγαπημένου σας προσώπου και της φροντίδας του εαυτού σας.
.
Η διπολική διαταραχή περιλαμβάνει περισσότερες και μεγαλύτερες αλλαγές της διάθεσης από αυτές που συνηθώς βιώνουν οι υγιείς άνθρωποι ως αντίδραση στα διάφορα γεγονότα της ζωής. Περιλαμβάνει επεισόδια της διάθεσης όπου η σκέψη, το συναίσθημα και η συμπεριφορά του ατόμου αλλάζει αξιοσημείωτα για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα και επηρεάζει την καθημερινή του λειτουργικότητα. Μερικές φορές το άτομο θα έχει μονό μερικά συμπτώματα μάλλον παρά πλήρες επεισόδιο.
.
Η γνώση των συμπτωμάτων και των χαρακτηριστικών των επεισοδίων μπορεί να βοηθήσει στην αναγνώριση υποτροπής της νόσου στο άτομο το οποίο φροντίζετε.
.
Προειδοποιητικά σημεία και συμπτώματα μανίας:
- Λιγότερος ύπνος
- Ανεβασμένη διάθεση/λίμπιντο
- Ανησυχία και ανυπομονησία
- Πολύ γρήγορη ομιλία
- Αύξηση του επιπέδου δραστηριότητας
- Ευερεθιστότητα ή επιθετικότητα
- Αύξηση της αυτοπεποίθησής του ή της αισιοδοξίας του
- Αύξηση όλων των αισθήσεων του. Όλα του φαίνονται πιο έντονα
.
Αν το άτομο έχει προειδοποιητικά σημεία ή πρόδρομα συμπτώματα μανίας ενθαρρύνετέ το να :
- Επικοινωνήσει με τον γιατρό του για να λάβει έγκαιρα φαρμακευτική αγωγή
- Μειώσει την διέγερση π.χ. αποφυγή έντονων κοινωνικών δραστηριοτήτων
- Τηρήσει την φαρμακευτική αγωγή που έχει συνταγογραφηθεί ειδικά για τις στιγμές όπου εμφανίζονται να πρόδρομα σημάδια. Η φαρμακευτική θεραπεία έχει συνταγογραφηθεί για να βοηθήσει το άτομο να χαλαρώσει, να ξεκουραστεί ή να κοιμηθεί όταν βιώνει προειδοποιητικά σημάδια.
- Μην θέτει μη πραγματικούς ή ιδιαίτερα απαιτητικούς στόχους
- Ασκείται, να έχει μια ισορροπημένη διατροφή και να δοκιμάσει ασκήσεις χαλάρωσης
.
Προειδοποιητικά σημεία και συμπτώματα κατάθλιψης:
- Κόπωση και λήθαργος
- Περισσότερος ύπνος
- Πρόβλημα συγκέντρωσης
- Απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες
- Απόσυρση από τους άλλους
- Αλλαγή στην όρεξη
- Παραμέληση καθηκόντων
- Έχει σημαντικές ενοχλήσεις ή πόνους στο σώμα του
.
Αν το άτομο έχει προειδοποιητικά σημεία ή πρόδρομα συμπτώματα κατάθλιψης, ενθαρρύνετέ το να :
- Ξαναθυμηθεί ή να διατηρήσει την κανονικότητα της καθημερινότητάς του.
- Διατηρήσει ένα σταθερό μοτίβο ύπνου.
- Θέσει μικρούς στόχους και να τους χωρίσει σε ακόμα μικρότερους εάν δυσκολεύεται να τους πετύχει.
- Αν το άτομο γίνεται λιγότερο ενεργητικό ενθαρρύνετε το να κάνει κάτι που αφορά σωματική δραστηριότητα π.χ. ακόμη και να βοηθήσει με τα ψώνια του supermarket ή να πάει μέχρι το περίπτερο.
- Να συζητήσει τα προειδοποιητικά σημεία με τον γιατρό του.
- Να αναγνωρίσει τα καλά νέα και ευχάριστες εμπειρίες όταν συμβούν.
.
Πολύ συχνά οι άνθρωποι που είναι κοντά σε άτομα με διπολική διαταραχή βιώνουν έντονο άγχος και στρες. Πριν βοηθήσεις κάποιον, πρέπει να βεβαιωθείς ότι έχεις τον χρόνο και τη συναισθηματική ικανότητα να το κάνεις.
.
Η διπολική διαταραχή μπορεί να έχει πολλές προκλήσεις και το να έχετε κι εσείς κάποιον που να μπορείτε να μιλήσετε, κάποιον που να εμπιστευτείτε ή να γίνετε μέλος μιας ομάδας υποστήριξης μπορεί να διευκολύνει την κατάσταση.
.
Τα άτομα που παρέχουν φροντίδα μπορούν επίσης να επωφεληθούν από την συμβουλευτική για τα προβλήματα που μερικές φορές προκύπτουν από την διαχείριση της διπολικής διαταραχής. Οι ομαδικές συνεδρίες ή η ψυχοεκπαίδευση για τους φροντιστές, γίνονται από εκπαιδευμένους ειδικούς ψυχικής υγείας και μπορεί να είναι χρήσιμες και βοηθητικές στη μείωση μέρους του άγχους που προέρχεται από την παροχή φροντίδας.
.
Τα άτομα που παρέχουν φροντίδα συχνά δεν λαμβάνουν την κατάλληλη αναγνώριση για αυτό που κάνουν. Αναγνωρίστε αυτό που κάνετε και την προσπάθεια που απαιτείται.
.
Αγνή Γεωργία Κατσαρού,
Εθελόντρια Ψυχολόγος, Εκπ. Ψυχοθεραπεύτρια,
“IASIS | AT HOME”
.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- HelpGuide.org. ‘’Helping someone with bipolar disorder’’, Jeanne Segal, Ph.D. Lawrence Robinson and Melinda Smith M.A. 2022
- National Institute of Health, “Bipolar disorder”, Feb 2023, NIH
- PscychCentral, “Tips and Help for being a Caregiver to Someone with BD”, Debra Rose Wilson, Ph.D. MNS, R.N., IBCLC, by Lacey Muinos – July 25, 2023
- Οδηγός Επιβίωσης για φροντιστές ατόμων με διπολική διαταραχή, ‘’Μηχανισμός υποστήριξης των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας και Δικτύωσης- Συνεργασία σε Τομεακό και Περιφερειακό Επίπεδο’’, 2018
.