Γιατί να ασχοληθώ με τον εθελοντισμό;

.

Εδώ και αρκετές δεκαετίες το ποσοστό των ανθρώπων ανά τον κόσμο που ασχολούνται ενεργά με τον εθελοντισμό έχει αυξηθεί σε τεράστιο βαθμό και μέρα με τη μέρα αυξάνεται ολοένα και περισσότερο.

.

Τι εννοούμε όμως με τον όρο “εθελοντισμό“; <<Εθελοντισμός είναι η εργασία που παρέχεται αμισθί (με την έννοια της απουσίας χρηματικής ή άλλης αμοιβής) και έχει θετικές, κοινωνικές συνέπειες για ομάδες, κοινότητες αλλά και την κοινωνία γενικά. Δεν είναι απλά ένα όρος αλλά μια πολυμορφική διαδικασία και μια στάση ζωής των συμμετεχόντων και της κοινωνίας επιδρώντας εποικοδομητικά στην κοινωνία ανεξάρτητα από οικονομικές και κοινωνικές διακρίσεις με την ενεργή συμμετοχή των πολιτών για την προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και την ενδυνάμωση της κοινωνικής αλληλεγγύης και συνοχής>> (Αντωνακούδης, 2022).

.

Πέραν όμως του θετικού αντίκτυπου που έχει ο εθελοντισμός στην κοινωνία, αναρίθμητα είναι και τα οφέλη που λαμβάνει και ο ίδιος ο εθελοντής μέσα από όλη αυτή τη διαδικασία. Πιο συγκεκριμένα, η προσφορά είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μιας αρκετά μεγάλης μερίδας ανθρώπων, διότι αφενός παρέχεις στήριξη και αγάπη σε κάποιον που το έχει ανάγκη αλλά ταυτόχρονα νιώθεις και εσύ πιο πλήρης και ολοκληρωμένος ως οντότητα. Σύμφωνα μάλιστα με τους Robinson & Segal (2020) ο εθελοντισμός αποτελεί έναν απλό και εύκολο τρόπο για να εξερευνήσει κανείς τα ενδιαφέροντα του και κατ’ επέκταση να ασχοληθεί με κάτι που τον γεμίζει και τον κάνει να αισθάνεται ψυχική ηρεμία και γαλήνη. Για αυτό τον λόγο άλλωστε, η διαδικασία του εθελοντισμού είναι άμεσα συνυφασμένη με την διασφάλιση της ψυχικής ισορροπίας. Πιο αναλυτικά, τα άτομα που έχουν ενεργή εθελοντική δράση φαίνεται να βιώνουν σε μικρότερο βαθμό αρνητικά συναισθήματα όπως στρες, θυμό και άγχος. Κάτι τέτοιο καθίσταται πασιφανές, καθώς όταν προσφέρεις έχεις την μοναδική ευκαιρία να βλέπεις μια μικρή αχτίδα φωτός, μια νότα αισιοδοξίας που σε κάνει να ξεχνάς τις δυσκολίες και την μαυρίλα που επικρατεί γύρω σου, τρέφοντας την ελπίδα ότι όλες οι αντιξοότητες κάποια στιγμή μπορούν να ξεπεραστούν. Μια επιπρόσθετη εξίσου σημαντική θετική επίδραση στον ψυχισμό του ατόμου που κάνει η εθελοντική εργασία είναι τα υψηλότερα επίπεδα αυτοεκτίμησης. Όταν ένα άτομο παρέχει ανιδιοτελή στήριξη και αγάπη, τότε νιώθει ότι επιτελεί ένα πολύ σπουδαίο έργο και αυτόματα αισθάνεται περήφανο για τον εαυτό του και πιο σίγουρο για τις δυνατότητες του, κάτι που αυξάνει την αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση του.

.

Εκτός από τα οφέλη στην ψυχική υγεία και ευεξία που απολαμβάνουν τα άτομα που είναι ενεργά στη διαδικασία του εθελοντισμού, δεν είναι λίγα και τα κοινωνικά οφέλη που μπορούν να αποκτήσουν. Το πιο σημαντικό εξ’ αυτών είναι φυσικά η διεύρυνση του κοινωνικού κύκλου των ατόμων. Η διαδικασία της προσφοράς είναι ως επί το πλείστον μια συνεργατική διαδικασία που φέρνει κοντά και ενώνει ανθρώπους με τις ίδιες ευαισθησίες, το ίδιο όραμα και τον ίδιο σκοπό, κατ’ αυτόν τον τρόπο καλλιεργείται στον υπέρτατο βαθμό το αίσθημα του ανήκειν μεταξύ των ατόμων. Συν τοις άλλοις, βελτιώνονται συνεχώς και οι κοινωνικές τους δεξιότητες, καθώς όπως είναι γνωστό ο εθελοντισμός προσφέρει αναρίθμητες ευκαιρίες για νέες γνωριμίες, επαφές και συζητήσεις με καινούργια άτομα (Fuertes & Jiménez, 2005).

.

Ωστόσο ένα εύλογο ερώτημα που ανακύπτει πολλές φορές σε άτομα που θέλουν να ξεκινήσουν εθελοντισμό αλλά διστάζουν να κάνουν την επιθυμία τους πράξη, είναι η έλλειψη χρόνου και οι υπέρμετρες επαγγελματικές υποχρεώσεις στις οποίες αναγκαστικά επικεντρώνονται πολλές ώρες την ημέρα. Κάτι που είναι σημαντικό να γνωρίζουμε είναι ότι η εθελοντική εργασία στηρίζεται στην βασική προϋπόθεση να διαθέτει ο εκάστοτε εθελοντής όσες ώρες και ημέρες έχει δυνατότητα λαμβάνοντας πάντα υπόψη και τις άλλες πτυχές της καθημερινής του ζωής. Δεν ασκείται συνεπώς καμία πίεση στον εθελοντή να προσφέρει περισσότερα από όσα μπορεί, τουναντίον μάλιστα έχει το ελεύθερο να οργανώσει το πρόγραμμα του όπως εκείνος το επιθυμεί. Επιπροσθέτως, δεν είναι λίγες οι φορές που μας είναι δύσκολο να συνειδητοποιήσουμε ότι ο εθελοντισμός είναι κάτι που όχι μόνο δεν μας στέκεται εμπόδιο αλλά μπορεί και να μας βοηθήσει στο επαγγελματικό κομμάτι. Πιο συγκεκριμένα, μέσα από την εθελοντική εργασία αναπτύσσουμε εξαιρετικά σημαντικές για την δουλειά μας ικανότητες όπως είναι η οργάνωση, η συνεργασία, η υπευθυνότητα, η διαχείριση χρόνου. Πέραν αυτού, ο εθελοντισμός μπορεί ακόμα και να βοηθήσει άτομα που δεν έχουν κατασταλάξει για το επαγγελματικό μονοπάτι που θέλουν να ακολουθήσουν, κατευθύνοντας τα μέσα από την διαδικασία της ανιδιοτελούς προσφοράς σε αυτό που πραγματικά επιθυμούν να ασκήσουν ως επάγγελμα (Robinson & Segal, 2020).

.

Αυτά είναι ελάχιστα μόνο από τα αναρίθμητα οφέλη που θα μπορέσει να αποκομίσει κάποιος που αποφασίζει να ασχοληθεί με τον εθελοντισμό. Λαμβάνοντας υπόψη, λοιπόν, όλα τα παραπάνω και κυρίως σκεπτόμενοι τις δυσκολίες και τις αντιξοότητες, που αντιμετωπίζουν πολλοί συνάνθρωποι μας στους χαλεπούς καιρούς που διανύουμε, ας μην διστάζουμε άλλο και ας προσπαθήσουμε να βάλουμε και εμείς με τη σειρά μας, έστω και ένα μικρό λιθαράκι στην αλλαγή της κοινωνίας προς το καλύτερο. Μην ξεχνάμε άλλωστε και τα λόγια της αείμνηστης Helen Keller πως η ανιδιοτελής προσπάθεια να φέρουμε τη χαρά στους άλλους θα είναι η αρχή μιας ευτυχέστερης ζωής για τον εαυτό μας.

.

Γεωργία Χατζηπολάκη.

Εθελόντρια Ψυχολόγος στην Παρέμβαση στην κοινότητα

Ντούλα Αγγελική.

Ψυχολόγος, Υπεύθυνη Εθελοντών στην Παρέμβαση στην Κοινότητα.

.

Βιβλιογραφία

• Αντωνακούδης, Γ. (2022). Εθελοντισμός.
• Jiménez, M. L. V., & Fuertes, F. C. (2005). Positive emotions in volunteerism. The Spanish Journal of Psychology, 8(1), 30-35.
• Robinson, L., & Segal, J. (2020). Volunteering and its Surprising Benefits.

.