Εναλλακτικές Μορφές Ψυχοθεραπείας: Η Θεραπεία μέσω Τέχνης και η Εφαρμογή της
.
Η ψυχική υγεία είναι θεμελιώδης για την ποιότητα ζωής μας. Είναι η δύναμη που μας επιτρέπει να αντιμετωπίζουμε τις καθημερινές προκλήσεις, να δημιουργούμε ουσιαστικές σχέσεις και να εξελισσόμαστε ως άτομα. Ωστόσο, για πολλούς ανθρώπους, οι παραδοσιακές μορφές ψυχοθεραπείας μπορεί να μην είναι αρκετές ή να μην ταιριάζουν στον τρόπο που αντιλαμβάνονται και εκφράζουν τον εαυτό τους.
.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι εναλλακτικές θεραπείες, όπως η θεραπεία μέσω τέχνης (Art Therapy), έρχονται να καλύψουν ένα σημαντικό κενό. Μέσα από τη ζωγραφική, τη μουσική, τον χορό και άλλες δημιουργικές δραστηριότητες, η θεραπεία μέσω τέχνης επιτρέπει στους ανθρώπους να εκφράσουν συναισθήματα που μπορεί να είναι δύσκολο να περιγράψουν με λέξεις. Δεν χρειάζεται κάποιος να είναι καλλιτέχνης· αρκεί να αφεθεί στη διαδικασία και να επιτρέψει στην τέχνη να γίνει η γέφυρα μεταξύ του συνειδητού και του ασυνείδητου.
.
Στο Οικοτροφείο Α7 «Άγιος Μάρκος», η τέχνη έχει γίνει κομμάτι της καθημερινότητας. Μέσα από εργαστήρια ζωγραφικής, μουσικής, θεατρικού παιχνιδιού και χειροτεχνίας, οι ωφελούμενοι έχουν την ευκαιρία να εκφραστούν, να πειραματιστούν και να αλληλεπιδράσουν μεταξύ τους με τρόπο που τους κάνει να νιώθουν ασφαλείς. Συχνά, κατά τη διάρκεια ενός εργαστηρίου, η ατμόσφαιρα γεμίζει με χρώματα, νότες και αυθόρμητα γέλια. Κάποιος μπορεί να ξεκινήσει μια ζωγραφιά διστακτικά, κρατώντας το πινέλο αβέβαια στα χέρια του, αλλά καθώς περνάει η ώρα, οι κινήσεις του γίνονται πιο ελεύθερες, πιο εκφραστικές. Άλλοι προτιμούν τη μουσική· ένα απλό χτύπημα στα κρουστά μπορεί να μετατραπεί σε ρυθμό, και σύντομα όλη η ομάδα συντονίζεται σε μια κοινή μελωδία.
.
Δεν είναι απαραίτητο το τελικό αποτέλεσμα να είναι αισθητικά όμορφο ή «σωστό». Αυτό που έχει σημασία είναι η διαδικασία, το ταξίδι που κάνει κάθε άτομο μέσα από τη δημιουργικότητα. Μια απλή ζωγραφιά ή μια μελωδία μπορεί να κρύβει μέσα της συναισθήματα, αναμνήσεις και σκέψεις που δεν εκφράζονται εύκολα με λόγια. Η θεραπεία μέσω τέχνης δεν είναι απλώς μια δραστηριότητα. Είναι ένας τρόπος να κατανοήσουμε καλύτερα τον εαυτό μας, να επεξεργαστούμε δύσκολες εμπειρίες και να βρούμε νέους δρόμους επικοινωνίας με τους γύρω μας. Έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του άγχους, στη βελτίωση της διάθεσης και στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησης (Dryden, Waller & Gilroy, 1992).
.
Στο Οικοτροφείο Α7, βλέπουμε καθημερινά πώς η τέχνη γίνεται ένα ασφαλές καταφύγιο, ένα μέσο μέσα από το οποίο οι ωφελούμενοι μπορούν να πουν τις δικές τους ιστορίες, να νιώσουν ότι γίνονται κατανοητοί και να χτίσουν σχέσεις εμπιστοσύνης. Μερικές φορές, μια απλή ζωγραφιά ή μια χειροποίητη κατασκευή μπορεί να σημαίνει πολλά περισσότερα από ό,τι φαίνεται με την πρώτη ματιά.
.
Σε έναν κόσμο που συχνά απαιτεί γρήγορες λύσεις και «ορθολογικές» εξηγήσεις, η τέχνη έρχεται να μας υπενθυμίσει ότι υπάρχουν και άλλοι δρόμοι προς τη θεραπεία. Δρόμοι που περνούν μέσα από τη φαντασία, τη δημιουργικότητα και τη βαθιά ανθρώπινη ανάγκη για έκφραση. Η θεραπεία μέσω τέχνης δεν είναι πολυτέλεια· είναι μια απαραίτητη εναλλακτική προσέγγιση που επιτρέπει στους ανθρώπους να επανασυνδεθούν με τον εαυτό τους και με τους άλλους με έναν τρόπο που είναι βαθιά προσωπικός, αυθεντικός και θεραπευτικός.
.
Περικλής Ρόρος, Ψυχολόγος,
Οικοτροφείο Α7 «Άγιος Μάρκος»
.
Βιβλιογραφία
- Dryden, W., Waller, D., & Gilroy, A. (1992). Art therapy: A handbook. McGraw-Hill Education (UK).
.