ΣΚΟΡΠΙΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΣΤΗ ΖΩΗ…
Συχνά στον καθημερινό λόγο και ιδιαίτερα σε συναισθηματικά έντονες στιγμές επιτυχίας ή αποτυχίας αναφερόμαστε στα κίνητρα τα οποία μας οδηγούν στην εξέλιξη ή στο τέλμα και που συνήθως τα χαρακτηρίζουμε κάπως αφηρημένα και αόριστα ως το “Νόημα στη Ζωή”, δίχως να έχουμε πάντα τη δυνατότητα να εξηγήσουμε τι είναι ακριβώς αυτό που εννοούμε.
Το Νόημα στη Ζωή (Meaning in Life) όμως, έχει ορισμό και ως επιστημονική έννοια πρωτοαναφέρθηκε το 1946 από τον Αυστριακό Νευρολόγο και Ψυχίατρο Victor Frankl στο αυτογραφικό βιβλίο του “Αναζητώντας το Νόημα στη Ζωή”, ο οποίος με βάση την Υπαρξιακή Ψυχοθεραπευτική Μέθοδο το χαρακτήρισε ως τον αμιγώς προσωπικό λόγο που ένα άτομο δημιουργεί για να ζήσει καλύτερα τη ζωή του ή να ανταπεξέλθει στις όποιες δυσκολίες παρουσιαστούν στην πορεία της.
Η απουσία του λόγου αυτού οδηγεί το άτομο στην αποπροσωποποίηση, δηλαδή στη διαταραχή της αντίληψης που εκδηλώνεται με μια απότομη αλλαγή του τρόπου με τον οποίο κάποιος αντιλαμβάνεται τον εαυτό του καθώς και στην απογοήτευση και στη νέκρωση των συναισθημάτων με συνεπακόλουθα ψυχολογικά προβλήματα.
Έτσι, η ύπαρξη του Νοήματος στη Ζωή σχετίζεται με θετικά συναισθήματα όπως η αισιοδοξία, η ελπίδα, η ευφορία, η αυτοεκτίμηση, ο αυτοέλεγχος, η συνέπεια, η κοινωνικότητα κλπ., ενώ η απουσία του σχετίζεται με αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές, όπως η χρήση ουσιών, οι αυτοκτονικές πράξεις και ιδεασμοί, η έλλειψη προσωπικής ικανοποίησης και ευτυχίας, η μειωμένη λειτουργικότητα, η κατάθλιψη και το άγχος.
Επίσης για τον τομέα της Θετικής Ψυχολογίας η ύπαρξη της έννοιας του Νοήματος στη Ζωή αποτελεί βασική θετική προϋπόθεση της Ευημερίας (Wellbeing).
Για τον τρόπο με τον οποίο το άτομο θα ορίσει το Νόημα στη Ζωή του έχουν γραφτεί και έχουν ειπωθεί πολλές θεωρίες.
Θρησκεία, εργασία, οικογένεια, τέχνη, προσωπικές σχέσεις, αθλητισμός, αλτρουισμός, οικονομική ευημερία, ταξίδια και οτιδήποτε άλλο προσφέρει στον άνθρωπο το κίνητρο και την αίσθηση της μοναδικότητας μπορεί να θεωρηθεί ως Νόημα στη Ζωή.
Και κάπου εδώ είναι που μπορεί να αναρωτηθεί κάποιος: “Εντάξει, αφού όλα μοιάζουν ιδανικά στη θεωρία και οι επιλογές για κίνητρα, σκοπό και Νόημα στη Ζωή είναι πολλές, τότε γιατί γύρω μας κυριαρχεί το άγχος, η κατάθλιψη και όλα τα αρνητικά συναισθήματα που προαναφέρθηκαν;”
Η αλήθεια για αυτό είναι μία. Στην πορεία των χρόνων έγινε μέσα μας σύγχυση εννοιών και θεωρήσαμε ότι δουλεύοντας για ένα συγκεκριμένο στόχο βρήκαμε και το Νόημα στη Ζωή μας, ενώ στην ουσία η διαφορά είναι ότι ενώ οι στόχοι στην πορεία μπορεί να αλλάξουν, το Νόημα στη Ζωή παραμένει σταθερό γιατί γεννιέται από το ήθος και τις αξίες μας.
Κρύβεται μέσα στα παιχνίδια που παίζαμε όταν ήμασταν παιδιά, κατοικεί μέσα σε αυτά που μας ευχαριστεί να κάνουμε στον ελεύθερο χρόνο μας και μας απορροφούν από τα προβλήματα. Καθρεφτίζεται μέσα στους ανθρώπους που μοιραζόμαστε τις όμορφες και άσχημες στιγμές της ζωής μας, ξεχειλίζει μέσα στα φαινομενικά αδύνατα να πραγματοποιηθούν όνειρά μας. Υπάρχει μέσα στις αλλαγές που φοβόμαστε να κάνουμε, πέρα από το πεδίο ασφαλείας και την εικόνα (image) που φτιάξαμε για γίνουμε αποδεκτοί σε ένα αλλοτριωμένο παιχνίδι αποδοχής από τον περίγυρο. Είναι αυτό που υπήρχε πάντα μέσα μας και που απλώς μένει να το ανακαλύψουμε. Είναι αυτό που πολύ εύστοχα είπε ο Friedrich Nietzsche:
“Αυτός που έχει ένα “γιατί” για να ζήσει μπορεί να υπομείνει σχεδόν το κάθε “πώς”.”
Σκέψου το λίγο… Δίκιο έχει… Δε συμφωνείς;…
Σταμάτης Ε. Σταματέλλης
Ασκούμενος Ψυχολόγος του Κέντρου Ημέρας ΑμΚΕ Ίασις
Life & Business Coach
Ιδρυτικό Μέλος του Hellenic Coaching, Counseling & Mentoring Association (HCCMA)