Η Δραματοθεραπεία γεννημένη από το αρχαίο ελληνικό δράμα είναι η θεραπεία της ενεργούς δράσης και της πράξης με στόχο την βαθύτερη κατανόηση του εαυτού, αλλά και την διαχείριση των προσωπικών προβλημάτων και δυσκολιών, σύμφωνα με την δραματοθεραπεύτρια Μαρία Σούμπερτ. «Οι ρόλοι που παίζουν οι θεραπευόμενοι, οι μικρές θεατρικές σκηνές στις οποίες συμμετέχουν, οι τρισδιάστατες κατασκευές με αντικείμενα, οι εικαστικές απεικονίσεις, τα γλυπτά με τον πηλό, κάθε είδους μορφή γραφής, γράμμα, ιστορία κτλ. αποτελούν μέσα διά των οποίων οι θεραπευόμενοι παρατηρούν και συνειδητοποιούν τον τρόπο με τον οποίο σχετίζονται, συναισθάνονται, σκέφτονται και λειτουργούν, όχι μόνο μέσα στον δραματοθεραπευτικό χώρο αλλά και στην ζωή τους».
.
Πρόκειται για μια θεραπευτική προσέγγιση, που εφαρμόζεται είτε σε ατομικό είτε σε ομαδικό πλαίσιο και συνδυάζει τη δυναμική του θεάτρου, και γενικότερα της τέχνης, με τη «δραματική μεταφορά», τον μεταβατικό χώρο στον οποίο γίνεται η διαμεσολάβηση των σχέσεων μέσω του role-playing, του αυτοσχεδιασμού, τις αναπαραστάσεις, τα κείμενα και άλλα εργαλεία. Η Δραματοθεραπεία βρίσκει εφαρμογή σε ένα ευρύ φάσμα πληθυσμού. Απευθύνεται σε ανθρώπους όλων των ηλικιών μεμονωμένα αλλά και στα πλαίσια μιας κοινότητας (νοσοκομεία, φυλακές, ψυχιατρικά πλαίσια, σχολεία κ.α.).
.
Η λειτουργία μιας ομάδας Δραματοθεραπείας, στα πλαίσια ψυχιατρικής περίθαλψης δίνει την δυνατότητα στους ψυχωσικούς ασθενείς μέσα σε ένα ασφαλές πλαίσιο να εκφράσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, να συνδεθούν με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας και να ενισχύσουν το αίσθημα του ανήκειν, ενώ παράλληλα τους προσφέρει έναν διαφορετικό τρόπο, μια «εναλλακτική σκηνή» στην οποία μπορούν να παρευρεθούν δημιουργικά και να διερευνήσουν άλλα κομμάτια του εαυτού τους, πέρα από το κομμάτι του χρονίως πάσχοντος, το οποίο συχνά καλύπτει ολόκληρη της ταυτότητα του ατόμου και ορίζει την καθημερινότητα του.
.
Ακόμα, η Δραματοθεραπεία τοποθετεί στο επίκεντρο το σώμα, καθώς παροτρύνει το άτομο να δημιουργήσει μια αμέση σχέση με το σώμα του, να αναπτύξει μια μορφή επικοινωνίας και ανοιχτής έκφρασης μέσω αυτού, αλλά και να ανακαλύψει τις δυνατότητες και τους πιθανούς τρόπους χρήσης του. Όλα αυτά αποτελούν σημαντικά εργαλεία για έναν ψυχωσικό ασθενή, όπου η σχέση με το σώμα και τα όρια του είναι διαταραγμένη. Μέσω του ζεστάματος και των σωματικών ασκήσεων το άτομο έχει την ευκαιρία να δουλέψει πάνω σε αυτά τα θέματα, καθώς και μέσω των αισθητηριακών και κινητικών ερεθισμάτων η επεξεργασία γίνεται πιο άμεση.
.
Κατά τη διάρκεια μιας ομάδας δραματοθεραπείας, δίνεται, επίσης, η δυνατότητα του παιχνιδιού και της ψυχαγωγίας του θεραπευόμενου, η οποία μπορεί να λειτουργήσει θεραπευτικά, καθώς μέσα από τη δημιουργικότητα, τον αυθορμητισμό και το γέλιο, το ψυχωσικό άτομο μπορεί να ανακαλύψει τον εσωτερικό του εαυτό, από τον οποίο έχει αποσυνδεθεί λόγω της ψυχικής ασθένειας. Η δημιουργικότητα διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο για ένα ψυχωσικό ασθενή, αφού αφενός αποσπάται από το βάρος που συνοδεύει τη ψυχική νόσο, αφετέρου του δίνεται η δυνατότητα μέσω της αισθητικής απόστασης να επεξεργαστεί με ασφάλεια το υλικό που αναδύεται στην ομάδα.
.
Συνοψίζοντας η Δραματοθεραπεία, εμπεριέχει όλα τα οφέλη μιας ομαδικής ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας, στην οποία ενισχύεται η ψυχική δομή ενός ψυχωσικού ασθενή, επιτρέποντάς του να χαλαρώσει τις άμυνές του, να έρθει σε επαφή με το σώμα του, να νιώσει ελεύθερος να εκφραστεί, να ψυχαγωγηθεί και να αντιληφθεί πως δεν είναι μόνος του στην αντιμετώπιση της ψυχικής ασθένειας.
.
Αρσενόη Ναούμη, Ψυχολόγος, Οικοτροφείο “Άγιος Κοσμάς”
Έλλη Φερτίδη, Ψυχολόγος/Υπεύθυνη Εθελοντών, Οικοτροφείο “Άγιος Κοσμάς”
.
Βιβλιογραφία
- Μ. Σούμπερτ, «Ήταν κάποτε…» Δραματοθεραπεία και αφήγηση, εκδ. Παρισιάνου Α.Ε., Μεταμόρφωση Αττικής, 2020
- Ph. Jones, Δραματοθεραπεία. Το θέατρο ως τρόπος ζωής και θεραπείας, επιμέλεια Στέλιος Κρασανάκης, Ελληνικά γράμματα, Μάιος 2003
- Κοτέα Φαίδρα, θεατρολόγος-εκπαιδευόμενη δραματοθεραπεύτρια(Ασκούμενη Οικοτροφείο Άγιος Κοσμάς)
- Σακκά Εύη, κοινωνική λειτουργός-εκπαιδευόμενη δραματοθεραπεύτρια (Ασκούμενη Οικοτροφείο Άγιος Κοσμάς)