«Η επίδραση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης στην εμφάνιση Ψυχογενούς Ανορεξίας»

.

Η Ψυχογενής Ανορεξία (ΨΑ) είναι μια διαταραχή σίτισης και πρόληψης τροφής, η οποία μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε χρονική περίοδο της ζωής του ατόμου, αλλά πιο συνήθης ηλικία έναρξης θεωρείται η εφηβεία (Nolan & Geracioti, 2004). Η διαταραχή αυτή κλονίζει την ευεξία και το μυαλό του ατόμου, ενώ ταυτόχρονα έχει καίριες επιπτώσεις στην ψυχολογία, καθώς μειώνει δραματικά την αυτοεκτίμηση του, μέσω της δημιουργίας μιας διαστρεβλωμένης εικόνας του σώματος του.

.

Η διατροφική αυτή νόσος είναι ιδιαίτερα συχνή και προσβάλλει όλο και περισσότερα άτομα στις μέρες μας, ειδικότερα το γυναικείο πληθυσμό. Πλέον, η ενασχόληση με το κινητό αποτελεί προέκταση του χεριού μας και η παρατεταμένη χρήση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωση (Instagram, Facebook, TikTok κτλ.) έχει εισχωρήσει στην καθημερινότητα μας σε κοινωνικό, πνευματικό και ψυχολογικό επίπεδο. Ο όγκος των πληροφοριών, που δεχόμαστε από τις πλατφόρμες αυτές είναι τεράστιος, με αναπόφευκτο αποτέλεσμα να επηρεάζεται η αυτογνωσία και η κρίση, κυρίως για το σώμα μας.

.

Τα περιβόητα «likes», τα «hashtag», οι δημοσιεύσεις με καλογυμνασμένα σώματα, η προώθηση του «ιδανικού» τύπου σώματος, τα βίντεο με ασκήσεις γυμναστικής, η προβολή διάφορων προϊόντων αδυνατίσματος και η συνταγή μιας πετυχημένης δίαιτας από διάσημους, γνωστούς ως «influencer», οδηγούν σε μια διαρκή μάχη του χρήστη με την αντίληψη που έχει για το σώμα του (Marks et al., 2020), (Pedalino & Camerini, 2022). Η κοινωνική σύγκριση και τα επικριτικά σχόλια, σχετικά με την εξωτερική εμφάνιση, ως φυσικό επακόλουθο προωθούν την μίμηση και υιοθέτηση προτύπων ομορφιάς, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της ψυχογενούς ανορεξίας (Alison et al., 2014).

.

Οι χρήστες εμφανίζουν συμπεριφορές, ενδεικτικές της διαταραχής αυτής, όπως:

  • Άρνηση του ατόμου να διατηρήσει φυσιολογικό το σωματικό του βάρος, σε σχέση με το ύψος, την ηλικία και την αναπτυξιακή τροχιά του.
  • Η απώλεια βάρους επιτυγχάνεται με υπερβολική δίαιτα, άσκηση ή νηστεία, αλλά και με συμπεριφορές κάθαρσης, όπως αυτοπροκαλούμενους εμετούς ή χρήση καθαρτικών.
  • Έντονος φόβος για προσθήκη βάρους ή πάχους.
  • Διαστρεβλωμένη εικόνα σώματος, η οποία επηρεάζει την αυτοεκτίμηση και αυτό-αξιολόγηση. (Kring et al., 2010)
  • Τελειομανία (Rumney, 1983)
  • Σωματικές αλλαγές (αφυδάτωση, ξηροδερμία, αλλαγές στον καρδιακό ρυθμό, αμηνόρροια) και ψυχολογικές (καταθλιπτική διάθεση, κοινωνική απομόνωση), (Διάπλαση, χ.χ.)

.

Αν το άτομο αναπτύσσει τέτοιες συμπεριφορές, που μαρτυρούν την ύπαρξη της διατροφικής αυτής νόσου, είναι απαραίτητο να απευθυνθεί σε ειδικό ψυχικής υγείας, λόγω του μεγάλου κινδύνου θνησιμότητας της.

.

Τρόποι καταπολέμησης:

  • Παροχή συμβουλευτικής υποστήριξης
  • Λήψη φαρμακευτικής αγωγής,
  • Σταδιακή μείωση των ωρών παρακολούθησης στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης
  • Ψυχοθεραπεία, για ανάπτυξη θετικού τρόπου σκέψης και ανάπτυξη αυτοεκτίμησης
  • Προγράμματα συμπεριφορικής υποστήριξης, για αποκατάσταση φυσιολογικού βάρους
  • Υποστήριξη από οικογένεια και φίλους
  • Ένταξη σε ψυχοθεραπευτικές ομάδες με άτομα που αναπτύσσουν παρόμοιες συμπεριφορές

(Kring et al., 2010)

.

Τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης αναπαριστούν μια εξιδανικευμένη πραγματικότητα, στην οποία κυριαρχούν τα φίλτρα και η ψεύτικη εικόνα.

.

Ας μην αφήσουμε μια ψευδαίσθηση να βλάψει την ψυχική και σωματική μας υγεία!

.

Μιχαηλίδη Μαρία,

Ασκούμενη Ψυχολόγος, Οικοτροφείο “Άγιος Νικόλαος”, ΑμΚΕ ΙΑΣΙΣ

.

Βιβλιογραφία:

  1. Allison, S., Warin, M., & Bastiampillai, T. (2014). Anorexia nervosa and social contagion: clinical implications. Australian & New Zealand Journal of Psychiatry, 48(2), 116-120. https://doi.org/10.1177/0004867413502092
  2. Διάπλαση Κέντρο Αποκατάστασης και Αποθεραπείας. (χ.χ.). Νευρική Ανορεξία & Τρόποι Αντιμετώπισης https://www.diaplasis.eu/%CE%BD%CE%B5%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CF%81%CE%B5%CE%BE%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%B9-%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BC%CE%B5%CF%84%CF%8E%CF%80%CE%B9%CF%83/
  3. Kring, A. M., Davinson, G. C., Neale, J. M., Johnson, S. L. (2010). Ψυχοπαθολογία (Θ. Καραμπά, Μετ.) Στο Ε. Αυδή & Π. Ρούσση (Επιμ.), Abnormal Psychology (σελ. 412-446). Εκδόσεις Gutenberg.
  4. Marks, R. J., De Foe, A., Collett, J. (2020, Δεκέμβριος). The pursuit of wellness: Social media, body image and eating disorders. Children and Youth Services Review, 119, 105659. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2020.105659
  5. Nolan, J. E. B., & Geracioti Jr, T. D. (2004). Anorexia Nervosa. Encyclopedia of Gastroenterology. 81-87. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B0123868602000332
  6. Pedalino, F., & Camerini, A. L. (2022, Ιανουάριος 29). Instagram Use and Body Dissatisfaction: The Mediating Role of Upward Social Comparison with Peers and Influencers among Young Females. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(3), 1543. https://doi.org/10.3390/ijerph19031543
  7. Rumney, A. (1983). Dying to Please: Anorexia Nervosa and Its Cure. MacFarland. https://books.google.gr/books?hl=el&lr=&id=Qm2bXyX7uUAC&oi=fnd&pg=PP7&ots=CEngwod3b7&sig=tvZ3frTBhxGH2adIqjQkO12TFn8&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false

.