Ο ρόλος του γονέα αποτελεί μια από τις πιο συναρπαστικές εμπειρίες της ζωής, ενώ μπορεί επίσης να είναι και μια από τις πιο απαιτητικές. Οι γονείς συχνά αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη καθημερινότητα και χρειάζεται να αποφασίσουν πως θα καθοδηγήσουν τα παιδιά και πώς να ισορροπήσουν την επαγγελματική με την οικογενειακή ζωή. Η θετική γονεικότητα ή positive parenting είναι μια προσέγγιση η οποία μπορεί να βοηθήσει τους γονείς να δημιουργήσουν ένα θετικό και υγιές περιβάλλον, ενώ παράλληλα προάγει την ευημερία και την ανάπτυξη των παιδιών.
.
Η θετική γονεικότητα είναι μια σύγχρονη προσέγγιση για την ανατροφή των παιδιών που βασίζεται στην αναγνώριση των αναγκών και των δυνατοτήτων του κάθε παιδιού, και την ανάπτυξη μιας θετικής σχέσης με το παιδί, μέσω της ενθάρρυνσης και της υποστήριξης του. Η θετική γονεικότητα, επίσης, εστιάζει στη δημιουργία ενός ασφαλούς και υποστηρικτικού περιβάλλοντος, που ενθαρρύνει την επικοινωνία, την ανταλλαγή ιδεών και την ανάπτυξη της εμπιστοσύνης μεταξύ των μελών της οικογένειας.
.
Η έρευνα δείχνει ότι η θετική γονεικοτητα έχει ένα ευρύ φάσμα πλεονεκτημάτων τόσο για τα παιδιά όσο και τους γονείς. Αναλυτικότερα, τα παιδιά εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησης, καλύτερες ακαδημαϊκές επιδόσεις και κοινωνικές δεξιότητες, ενώ χαμηλότερα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης και λιγότερα προβλήματα συμπεριφοράς. Σχετικά με τους γονείς, τα πλεονεκτήματα της προσέγγισης σχετίζονται με χαμηλότερα επίπεδα άγχους, καλύτερη ψυχική υγεία, βελτιωμένες σχέσεις με τα παιδιά τους και υψηλότερα επίπεδα γονικής ικανοποίησης.
Η θετική γονεικότητα περιλαμβάνει βασικές αρχές που οι γονείς μπορούν να ακολουθήσουν για να δημιουργήσουν ένα θετικό περιβάλλον ανατροφής για τα παιδιά τους. Οι αρχές μπορούν να κατανεμηθούν ως εξής:
- Θετική επικοινωνία: η θετική επικοινωνία περιλαμβάνει την ενεργητική ακρόαση, την εκδήλωση ενσυναίσθησης και τη χρήση θετικών δηλώσεων. Αυτά βοηθάνε τα παιδιά να νιώσουν ότι λαμβάνουν κατανόηση, αποδοχή και σεβασμό.
- Συνέπεια: η συνέπεια περιλαμβάνει τον καθορισμό σαφών ορίων και προσδοκιών και την παρακολούθηση των συνεπειών όταν αυτά τα όρια ξεπεραστούν. Η συνέπεια μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να κατανοήσουν τι αναμένεται από αυτά και να αισθάνονται ασφαλή στο περιβάλλον τους.
- Υπομονή: Η υπομονή σχετίζεται με τη γονική μέριμνα και την επιθυμία των γονέων να εργαστούν για να αντιμετωπίσουν προκλήσεις και αποτυχίες. Αυτό μπορεί να βοηθήσει τους γονείς να παραμείνουν ήρεμοι και συγκεντρωμένοι, ακόμη και όταν τα παιδιά τους δοκιμάζουν την υπομονή τους.
- Συναισθηματική υποστήριξη: Η συναισθηματική υποστήριξη περιλαμβάνει την παροχή ενός ασφαλούς περιβάλλοντος όπου τα παιδιά μπορούν να εκφράσουν τα συναισθήματα τους. Αυτό μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αναπτύξουν συναισθηματική νοημοσύνη και να μάθουν πώς να αντιμετωπίζουν δύσκολες καταστάσεις.
- Καθοδηγούμενη ανεξαρτησία: Η καθοδηγούμενη ανεξαρτησία περιλαμβάνει την παροχή ανεξαρτησίας, κατάλληλη για την ηλικία του παιδιού, παρέχοντάς τους επίσης καθοδήγηση και υποστήριξη. Αυτό μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αναπτύξουν αυτοπεποίθηση και αυτονομία, διατηρώντας παράλληλα την ασφάλεια τους.
.
Η θετική γονεικότητα είναι ένα ισχυρό εργαλείο για την ανατροφή ευτυχισμένων και υγιών παιδιών. Χρησιμοποιώντας θετική επικοινωνία, συνέπεια, υπομονή, συναισθηματική υποστήριξη και καθοδηγούμενη ανεξαρτησία, οι γονείς μπορούν να δημιουργήσουν ένα θετικό και υγιές περιβάλλον που προάγει την ευημερία και την ανάπτυξη των παιδιών τους.
.
Καραγγέλη Κωνσταντίνα, Ψυχολόγος, Κέντρο Ημέρας για τη στήριξη της Οικογένειας “Connect Family”
.
Βιβλιογραφία
- Ginsburg, K. R. (2007). The importance of play in promoting healthy child development and maintaining strong parent-child bonds. Pediatrics, 119(1), 182-191. doi:10.1542/peds.2006-2697
- Gottman, J. M. (2015). The Gottman method for parenting: A systematic approach. In M. S. Schulz (Ed.), The Handbook of Family Policy (pp. 263-277). Cambridge University Press.
- Institute for Parenting. (n.d.). Positive Parenting: An Introduction. Retrieved from https://www.instituteforparenting.org/parent-resources/positive-parenting-an-introduction
- Positive Parenting: How to Build a Healthy Parent-Child Relationship. (2022). American Academy of Pediatrics. Retrieved from https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/gradeschool/learning-school/Pages/Positive-Parenting-How-to-Build-a-Healthy-Parent-Child-Relationship.aspx
- Steinberg, L. (2001). We know some things: Parent-adolescent relationships in the 21st century. Journal of Research on Adolescence, 11(1), 1-19. doi:10.1111/1532-7795.00001
.